Japonaiseriestiek
Japonaiserie was de naam die Van Gogh bedacht om de impact van de Japanse cultuur op Westerlingen (zoals hij zelf) te benoemen - en dan vooral het effect van de Japanse popcultuur, de ukiyo-e prints, van o.a. Hokusai (de bedenker van het woord 'manga') en Hiroshige, de superplatte strip-achtige platen, zoals deze:
Waar de westerse schilderkunst steeds de illusie van diepte probeert op te wekken (door perspectief, kleur, atmosfeer), daar bleven de Japanse prints radicaal 2d. Lijntekeningen. Vandaar dat schrifttekens ook in dezelfde grafische ruimte passen als plaatjes.
Kort door de bocht: door de kennismaking met dit werk veranderde de Westerse kunst van richting. De post-impressionisten braken met hun sfeervolle, atmosferische, de diepte-in-turende-voorgangers (Monet) en begonnen met superplat werk.
Van Gogh kopieerde zelfs Hiroshige:
Waar de westerse schilderkunst steeds de illusie van diepte probeert op te wekken (door perspectief, kleur, atmosfeer), daar bleven de Japanse prints radicaal 2d. Lijntekeningen. Vandaar dat schrifttekens ook in dezelfde grafische ruimte passen als plaatjes.
Kort door de bocht: door de kennismaking met dit werk veranderde de Westerse kunst van richting. De post-impressionisten braken met hun sfeervolle, atmosferische, de diepte-in-turende-voorgangers (Monet) en begonnen met superplat werk.
Van Gogh kopieerde zelfs Hiroshige:
Japonaiseriestiek: mijn term, concept, woord, provocatie, vlag. "Japonaiseriestiek" (als in "Neerlandistiek" (de studie van het Nederlands)): de studie van de hedendaagse Japonaiserie, de fascinatie, liefde, interesse voor alles wat vanuit Japan komt.
Ik wil dat bekijken los van het 'oriëntalistische' paradigma. Er is te lang vanuit gegaan dat de fascinatie met Japan een fascinatie met het exotische is, een kolonialiserend projecteren van westerse fascinaties, verlangens, etc op 'Japan.' 'Japonaiserie' staat in dit vertoog voor een misverstand, miscommunicatie, een ontmoeting die nooit echt plaats heeft gehad.
Ik ben in oprechte Japonaiserie geïnteresseerd. Een liefde die niet wederzijds hoeft te zijn (al hoewel de Japanse fascinatie met het Westen ook een bron van fascinatie voor ons is (wat zien ze toch in ons? waarom zijn sommige bands 'big in Japan'?), maar die het gevolg is van een echte ontmoeting, met een tekst, teken, gebaar, sinthome. Een affectief, of seksueel belanden stukje tekst dat reist, en mensen raakt over de grenzen van cultuur heen.
Met andere woorden: wat pingpongt heen en weer tussen Japan en de rest van de wereld. Wat blijft, ondanks een zekere 'onvertaalbaarheid' over?
En dat dan in 100 objecten. Maar het mag ook iets meer zijn.
Reacties
Een reactie posten